Το κουκούλι της ζωής

To Bauhaus υπήρξε αναμφισβήτητα ένα μεγάλο φυτώριο ιδεών, αλλά και πεδίο σημαντικών εικαστικών πράξεων, με κορυφαίους δημιουργούς, που ξεπερνούν τα ευρωπαϊκά όρια. Σε αυτό το περιβάλλον ακούγονται και αξιόλογες γυναικείες φωνές που κατορθώνουν να διαβάσουν εύστοχα το παρελθόν και να ανανεώσουν τις πρακτικές και την οπτική γλώσσα. Η Anni Albers (1899-1994)  αν και οδηγήθηκε στο εργαστήριο της υφαντικής, λόγω της στρατηγικής της σχολής, αγάπησε την υφαντική και αφιερώθηκε σε αυτήν την  τέχνη σε πρακτικό και θεωρητικό επίπεδο. Το ενδιαφέρον της για την αρχαία υφαντική των Άνδεων της αποκάλυψε έναν κόσμο χρωμάτων και μοτίβων που αντανακλούν ιδέες και κοινωνικές συνήθειες. Η γεωμετρία τους, εξάλλου, ανταπροκρίνεται και στα δεδομένα του μοντερνισμού που αποθεώνει τον κάναβο και τη δύναμη των καθαρών γεωμετρικών σχημάτων, ενώ θα πρέπει να αναγνωρίσουμε και μια οικουμενικότητα, καθώς φαίνεται πως διαχρονικά ο άνθρωπος εκφράζεται μέσω της γεωμετρίας και της σχηματοποίησης. Οπότε η Albers ,εστιάζοντας στο αισθητικό στοιχείο και αξιοποιώντας σύγχρονα υλικά, προτείνει υφαντικές λύσεις που αναμετρώνται με τον χώρο, ενώ ενδιαφέρεται και για τη σχέση των υλικών με το φως. Με αυτόν τον τρόπο εξυψώνει την υφαντική στο επίπεδο της τέχνης αποδίδοντας το κύρος που ενδεχομένως της αφαιρούσε η χρηστικότητα. Τα Wall-Hangings, τα κρεμαστά τοίχου, που τα βλέπουμε φυσικά και στην ελληνική παραδοσιακή τέχνη, αναδεικνύονται σε δυναμικές εικαστικές συνθέσεις που ασκούν σημαντική επιρροή.

Η Sheila Hicks (1934) Αμερικανίδα καλλιτέχνης που ζει και εργάζεται στο Παρίσι γνωρίζει την Anni από τον σύζυγό και καθηγητή της στο Yale και ακολουθεί μια παρόμοια πορεία μέσα από την ανακάλυψη των αρχαίων υφαντών των Άνδεων. Τα ταξίδια στη Χιλή και το Μεξικό την εξοικειώνουν με τις τεχνικές διαχείρισης του νήματος, αλλά της δείχνουν και τη δύναμη του χρώματος,  που θα αποτελέσει έναν καθοριστικό παράγοντα στη δημιουργία της. Μαλακές φόρμες που αγκαλιάζουν τον χώρο αλλά και τον επισκέπτη. Ένας πολύχρωμος κόσμος που σε υποδέχεται ζεστά είναι ο κόσμος της Hicks. Το νήμα και η υφαντική καταλαμβάνουν τον χώρο και προωθούν νέες οπτικές, απτικές και χωρικές σχέσεις.

Τα έργα τους όπως και αυτά της κωφάλαλης, με σύνδρομο  Down, καλλιτέχνιδας Judith Scott (1943-2005), καταδεικνύουν τη δύναμη αυτής της τέχνης που συνδέεται με την προστασία και την οικειότητα. Η Scott ήταν για κάποια χρόνια στο καλλιτεχνικό εργαστήρι στο Oakland μέχρι να ανακαλύψει στα 47 της χρόνια το νήμα και να φτιάξει τα βιομορφικά γλυπτά της. Κρύβοντας τα παλιά, άχρηστα αντικείμενα του βιομηχανικού πολιτισμού κυρίως με το νήμα, τα εξιδανικεύει με έναν τρόπο  και απαλύνει την τραχύτητα της Art Brut, εικαστικού όρου που ερμηνεύει τη δημιουργία της. Η κίνησή της και το αγαπητικό κουκούλι που υφαίνει γύρω από τα άψυχα αντικείμενα, προωθεί κανούριες ιδέες για το ρόλο του νήματος στην καλλιτεχνική πράξη.

How to weave like Anni Albers/ Tate

Sheila Hicks: Begin with thread

“Outsider: The life and Art of Judith Scott” Ντοκιμαντέρ